Οι σκοποί και οι δράσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO) για την παγκόσμια τουριστική ανάπτυξη

του Νικόλαου Πετράκου*

Ο τουρισμός αποτελεί μια ουσιαστική δραστηριότητα, που συνδέεται με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων κρατών. Η ύπαρξη και η ανάπτυξή του, εξαρτώνται από την πρόσβαση του ανθρώπου στις διακοπές και την ανάπαυση, και την ελευθερία του να ταξιδεύει στο πλαίσιο του ελεύθερου χρόνου που διαθέτει, καθώς επίσης και στην εδραίωση της παγκόσμιας ειρήνης.                             

Τις τελευταίες δεκαετίες ο παγκόσμιος τουρισμός, μετά από συνεχή ανάπτυξη, εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους κοινωνικό – οικονομικούς παράγοντες. Κύριες αιτίες γι’ αυτό, υπήρξαν η βελτίωση της ποιότητας του τουρισμού και η αύξηση των εισοδημάτων μέσω αυτού.

Τα κράτη παγκοσμίως, χρειάζεται να κατανοήσουν ότι η ανάπτυξη του τουρισμού, στο σημερινό διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον, δεν αρκεί να αποτελεί μόνο μια καθαρά οικονομική δραστηριότητα. Και αυτόν ακριβώς τον ρόλο του τουρισμού, καλείται να καθορίσει και να γνωστοποιήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (ΠΟΤ).

Η πλειοψηφία των κρατών, αναγνωρίζουν τον σημαντικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει ο τουρισμός όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε κοινωνικό, πολιτισμικό, περιβαλλοντικό κ.λπ. Ως εκ τούτου έχουν εμπιστευτεί στον ΠΟΤ το έργο της διασφάλισης της τουριστικής ανάπτυξης σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους διεθνείς Οργανισμούς.

 Οι σκοποί του ΠΟΤ

Στο καταστατικό του Οργανισμού, ως θεμελιώδης σκοπός του, αναφέρεται η προώθηση και ανάπτυξη του τουρισμού, ώστε να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη, στην ανταλλαγή τουριστικών εμπειριών των διαφόρων λαών, στην προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη, τη διεθνή συνεργασία, ειρήνη, ευημερία και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών χωρίς διάκριση φυλής, φύλου, γλώσσας ή θρησκείας. Παράλληλα ο ΠΟΤ, μέσω των τεχνικών συνεργασιών, με τα αρμόδια όργανα και ειδικούς οργανισμούς του ΟΗΕ, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην τουριστική ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών. Χρηματοδοτεί προγράμματα τουριστικής ανάπτυξης στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, στοχεύοντας στην δημιουργία θέσεων εργασίας, βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και επίτευξης οικονομικής ανάπτυξης στις χώρες αυτές.Οι δράσεις του ΠΟΤ

Στην Γενική Συνέλευση στο Σαντιάγκο της Χιλής την 1η Οκτωβρίου 1999 συγκεντρώθηκαν τα μέλη του ΠΟΤ και αποφάσισαν την υιοθέτηση των αρχών του Παγκόσμιου Κώδικα Ηθικών Αρχών για τον τουρισμό. Επιδίωξή τους, ήταν η εφαρμογή δράσεων, στην βάση αυτών των αρχών, προκειμένου να επιτύχουν τους σκοπούς του ΠΟΤ.

Οι δράσεις που εφαρμόζει ο ΠΟΤ, βρίσκονται σε άμεση αντιστοιχία με τους σκοπούς που επιδιώκει.

Η επίτευξη ειρήνης και διεθνούς συνεργασίας, επιτυγχάνεται με την:

• Ανάπτυξη κατανόησης και σεβασμού μεταξύ λαών και κοινωνιών
• Ενθάρρυνση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και την συνειδητοποίηση των θετικών συνεπειών των τουριστικών ανταλλαγών.
• Αξιοποίηση πολιτικών για την προστασία της αρχαιολογικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των τόπων υποδοχής.

Η επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας επιτυγχάνεται με την:

• Προώθηση της απασχόλησης των τοπικών πληθυσμών σε επαγγέλματα που σχετίζονται με τον τουρισμό
• Εφαρμογή τουριστικών πολιτικών με στόχο την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πληθυσμών των τουριστικών περιοχών.

Στο πλαίσιο εφαρμογής των δύο προαναφερόμενων σκοπών, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διοργάνωση του 8^ου διεθνούς συνεδρίου του ΠΟΤ στην Θεσσαλονίκη μεταξύ 10 και 12 Οκτωβρίου 2018, σε συνεργασία με το Ελληνικό Υπουργείο Τουρισμού και την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το συνέδριο είχε τίτλο «8^th UNWTO international meeting on silk road tourism» και πραγματοποιήθηκε με την συμμετοχή 34 κρατών-μελών του Προγράμματος του «Δρόμου του Μεταξιού», μελών του Π.Ο.Τ. και διεθνών εταίρων και σε συνεργασία με τον Ταξιδιωτικό Σύνδεσμο Ασίας-Ειρηνικού. Στην Διεθνή Συνάντηση θα αναδείχθηκαν τα οφέλη της διαπεριφερειακής συνεργασίας και του διαλόγου και θα δόθηκε έμφαση στη δημιουργία νέων τουριστικών προϊόντων, διακρατικών στρατηγικών μάρκετινγκ και εργαλείων τουριστικού μάνατζμεντ. Πρόκειται για την πρώτη Διεθνή Συνάντηση του Παγκόσμιου Οργανισμού που φιλοξενήθηκε στην Ελλάδα μετά την εκλογή της χώρας μας στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Οργανισμού, αλλά και συνολικά σε ευρωπαϊκό κράτος-μέλος του «Δρόμου του Μεταξιού».

Η ανάπτυξη σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών χωρίς διακρίσεις επιτυγχάνεται με την:

• Συμβολή των επαγγελματιών του τουρισμού στην πολιτιστική – κοινωνική ολοκλήρωση των τουριστών.
• Συνεισφορά της σύγχρονης τεχνολογίας για την προώθηση της τουριστικής κίνησης.
• Ενθάρρυνση και ανάπτυξη του κοινωνικού, οικογενειακού, νεανικού, φοιτητικού τουρισμού καθώς και αυτού των ατόμων της 3ης ηλικίας και με ειδικές ανάγκες
• Διευκόλυνση της ελεύθερης μετακίνησης των τουριστών και της εύκολης πρόσβασής τους στις τοπικές διοικητικές, νομικές, διοικητικές υγειονομικές υπηρεσίες.

Για την προστασία του περιβάλλοντος και την συμμετοχή του τουρισμού στην αειφόρο ανάπτυξη, ο ΠΟΤ υποστηρίζει δράσεις που σχετίζονται με την προάσπιση εκ μέρους των φορέων τουριστικής ανάπτυξης, του φυσικού περιβάλλοντος και της διάσωσης πολύτιμων πόρων.

Σε αυτήν την κατεύθυνση ο ΠΟΤ :

• Αναπτύσσει επαφές με ερευνητικά ιδρύματα και διεθνείς εμπειρογνώμονες για την δημιουργία πολιτικών, εργαλείων και πρακτικών για την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
• Παρέχει συμβουλές για ζητήματα πολιτικής, σχετικά με την βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού στα μέλη και τους συνεργάτες του.
• Πραγματοποιεί σεμινάρια για την πρακτική εφαρμογή πολιτικών και εργαλείων.
• Πραγματοποιεί συνέδρια για την ανταλλαγή εμπειριών.

Σαν παράδειγμα, μπορεί να αναφερθεί,  το «Συνέδριο που διοργάνωσε ο ΠΟΤ για την αειφόρο ανάπτυξη» (21 Νοεμβρίου 2013, Βιετνάμ). Στο συνέδριο αυτό, υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΠΟΤ Taleb Rifai και της Γενικής διευθύντριας της UNESCO Irina Bokova. Σε αυτό προβλέπεται η συνεργασία σε εθνικό, περιφερειακό, παγκόσμιο επίπεδο με πρωτοβουλίες στους τομείς βιώσιμου τουρισμού και την προστασία της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς.

Επίσης ο ΠΟΤ, σε συνεργασία με το Ξενοδοχειακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ITH) και την FITUR, διοργάνωσε στις 22-24 Ιανουαρίου 2014 στην Μαδρίτη την 5η έκδοση του FITUR GREEN, με σκοπό να εξετάσει τον ρόλο των ιδιωτικών και Κυβερνητικών οργανισμών, επιχειρήσεων και τουριστών στην δημιουργία και ανάπτυξη βιώσιμων τουριστικών προορισμών.

Τέλος, στην κατεύθυνση της ανταλλαγής τουριστικών εμπειριών μεταξύ των λαών και το άνοιγμα των τουριστικών συνόρων, διοργανώθηκε από τον ΠΟΤ στις 29 Απριλίου 2019, στην Καρθαγένη της Κολομβίας συνέδριο με τίτλο «tourism tech adventures».

(*) Νικόλαος Πετράκος

Οικονομολόγος-εκπαιδευτικός

MSc Διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων

pgenikos@yahoo.gr